Biografi Muhammad Tahir Bin ‘Ashur (Ibn ‘Ashur)
19:30Nama penuhnya ialah Muhamad Tahir (al-Thani) bin Muhammad bin Muhamad Tahir (al-Awwal) bin Muhamad bin Muhamad Shazali bin Abdul Qadir Mahamad bin ‘Ashur. Beliau dilahirkan pada 1296/1878M di kediaman datuknya sebelah ibu Muhamad Aziz Bu’atur. Keluarga ini berasal dari Andalusia dan berhijrah ke Tunis pada tahun 1650M dan menetap di sana. Perpindahan mereka ke Tunis kerana pencerobohan tentera Salib atas Andalusia. Datuknya Muhamad Tahir merupakan seorang ulama dan ahli fikih yang terkenal dan banyak mengarang buku termasuk hasiyah Qatr al-Nada. Beliau pernah menjadi kadi dan ahli fatwa pada zaman Muhamad Sadiq Bay dan meninggal dunia pada 1868M.
Keadaan politik pada zamannya ialah berlakunya penjajahan Perancis pada tahun 1881M ke atas Tunis sehingga Tunis mencapai kemerdekaan pada tahun 1956M. Antara revolusi penentangan terhadap penjajahan Perancis dilakukan oleh Muhamad Sanusi dan Bashir Safar yang kedua-duanya dikenali sebagai Bapa Kebangkitan Tunisia moden. Dari sudut ilmu pengetahuan terdapat lima faktor yang mempengaruhinya iaitu :
Ketika berusia 6 tahun dia telah menghafal al-Quran dari Muhamad al-Khiyari di Masjid Sayyid Abi Hadid. Di samping menghafaz matan al-Ajrumiah dalam nahu dan matan fiqah mazhab Maliki. Muhamad Tahir telah memasuki Jami’ al-Zaitun pada tahun 1893 pada ketika berusia 15 tahun dan belajar ilmu-ilmu agama di sini. Di samping itu, beliau juga belajar bahasa Perancis dai guru khas Ahmad Wanas Mahmudi. Pada tahun 1899, beliau telah memperolehi ijazah dari Universiti Zaitun. Beliau juga menghadiri Majlis ilmu Muhamad al-Nakhli dan belajar akidah, usul fiqah dan kitab al-‘Asmuni dalam bidang nahu pada tahun 1900M.
Antara faktor pembentukan ilmu pengetahuannya ialah;
i.Faktor kecerdikan akal beliau yang mana sejak kecil lagi beliau terkenal sebagai seorang yang pandai dan cerdik. Ini diakui oleh rakannya Muhammad Khidir Husain
Antara guru-gurunya ialah:
Beliau juga terkesan dan terpengaruh dengan tokoh-tokoh Islah seperti Khairuddin Basha dan Mahmud Qabadu. Di samping itu, beliau juga terkesan dengan pembaharuan yang dibawa oleh Muhamad ‘Abduh dan Rashid Rida terutama dalam majalah al-Manar yang diterbitkan pada tahun 1898M. Pada tahun 1903M, Muhammad ‘Abduh telah melawat Tunis dan menyampaikan ceramah mengenai pembaharuan. Ceramah ini mendapat sambutan dari pembesar dan ulama Tunis. Muhamad Tahir yang baru berusia 24 tahun juga terkesan dengan idea pembaharuan Muhamad ‘Abduh dan ini terbukti dengan pembaharuan yang dilakukan olehnya dalam sistem pembelajaran di Jami’ Zaitun.
Muhamad Tahir telah membawa seruan pembaharuan terutama pembaikan dalam bidang pendidikan. Pada tahun 1910, beliau dipilih menjadi anggota panel dalam membuat pembaikan pembelajaran di Jami’ Zaitun. Beliau merupakan tokoh Tajdid Tunis dalam memerangi segala bentuk kejahilan dan buta huruf serta menyeru kepada penggunaan akal. Dalam melakukan islah ini, dua aspek utama pengislahan iaitu bidang bahasa dan pengajaran ilmu-ilmu agama.
Ibn ‘Ashur telah telah memegang jawatan akademik dan pentadbiran setelah memperolehi sijil dari Jami’ Zaitun pada 1899.
i. Menjadi guru di Jami’ Zaituniah pada tahun 1899M dan menjadi guru tetap pada 1903M pada peringkat kedua..dan menjadi guru pada peringkat pertama pada tahun 1905M ketika berusia 26 tahun.
v. Pada tahun 1923M, dilantik menjadi Mufti.
Muhamad mula berkhidmat di Jami’ Zaitun pada tahun 1899M dan pada tahun 1903M telah berjaya menjadi guru pada peringkat kedua. Pada tahun berikut, beliau juga mengajar di Sekolah al-Sadaqiah. Pada tahun 1905M, beliau telah diangkat menjadi guru untuk mengajar pada peringkat pertama di Jami’ Zaitun. Semasa beliau menjadi Syeikh al-Zaytun ini, universiti telah berkembang dengan pesat dan mempunyai 25 cawangan termasuk satu cawangan di Algeria dan dua cawangan khas untuk pelajar wanita.
Semasa memegang jawatan di Jami’ Zaitun beliau membuat beberapa rombokan dari segi penggunaan buku dan masa mengajar. Buku-buku yang digunakan dalam balaghah seperti ‘Asrar al-Balaghah dan Dala’il al-‘Ijaz oleh al-Jurjani, al-Muwatta’ Imam Malik, al-Muqadimah Ibn Khaldun dan Diwan al-Hamasah dalam kesusasteraan Arab. Beliau juga mengadakan pembaikan dalam bidang sistem pengajaran dengan mengadakan tiga peringkat pengajian dan setiap subjek mempunyai jadual waktu yang ditetapkan.
Di samping menjadi guru, beliau juga diangkat menjadi kadi pada tahun 1913M selama 10 tahun dan pada tahun 1923M dilantik menjadi Mufti. Beliau memegang jawatan tersebut dengan baik dan jayanya. Ini kerana jawatan mufti bukanlah satu perkara yang mudah. Ia memerlukan ilmu yang luas dan mendalam serta akhlak yang mulia. Kehidupan Muhamad Tahir sama ada sebagai guru. kadi, mufti. Syeikh Jami’ Zaitun dan Syeikh Islam Maliki merupakan kehidupan yang penuh dengan perjuangan tajdid dan menyeru kemajuan untuk rakyat Tunis.
Bagi keluarga ‘Ashur ini perpustakaan khas untuk kegunaan keluarga dan penyelidikan. Di sini terdapat 5 ribu buah buku dan 3 ribu manuskrip. Sekarang perpustakaan ini dijaga oleh cucu Abdul Aziz bin Abdul Malik bin Muhamad Tahir. Beliau juga mengadakan lawatan ke luar negara seperti ke Damsyik, Istanbul, Mesir dan negara Eropah. Beliau melawat Damsyik pada tahun 1951M dan juga menghadiri Seminar mengenai Oreintalis di Istanbul pada tahun 1951M.
i. Beliau merupakan orang yang pertama menafsirkan al-Quran keseluruhannya di Tunis dan Morocco.
ii. Beliau merupakan orang yang memegang jawatan Syeikh Islam Maliki dan sSyeikh al-Jami’ al-‘Azam al-Zaituniah.
Beliau meninggal dunia pada 13 Rejab 1393H bersamaan 12 Ogos 1973M ketika berusia 94 tahun. Beliau dikebumikan perkuburan Zalaj di Tunis. Beliau telah meninggalkan 6 orang anak empat lelaki dan dua wanita hasil perkahwinannya dengan Fatimah binti Naqib. Anak-anaknya ialah Murtada, Muhamad Fadil,Abdul Malik, Zainal Abidin, Safiah dan Umi Hani. Muhamad Fadil (m. 1970M) merupakan pensyarah di Universiti Zaitun dan menjadi Dekan Kuliah Syariah dan Usuluddin dan juga menjadi Mufti Tunis. Cucunya seperti Abdul Aziz bin Abdul Malik dan Dr. Iyad bin Muhamad Fadil kini bekerja di Universiti Tunis.
0 comments